Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ակտիվ մասնակցություն է ունեցել նաև հայ ժողովուրդը:Ընդհանուր հայաստանից մասնակցում էին 600 հազար հայ,300 հազարը հայաստանից,մյուս 300 հազարից 100հազարը ԽՍՀՄ-ի այլ հանրապետություններից, 200հազարը սպյուռքից:Զոհվեց ավելի քան 200հազար հայ:
Նրանցից կազմավորվեցին 6 հայկական դիվիզիա 76, 89, 261.390, 408 և 409 դիվիզիաները, ընդհանուր թվով 60 հազար: Հայերը մարտնչում էին բոլոր ռազմաճակատներում և զորատեսակներում՝ ցամաքային, տանկային, ռազմածովային, ռազմաօդային:
Դիվիզիանրի մարտական ուղին
76-րդ դիվիզիան մասնակցել է Ստալինգրադի ճակատամարտին:Մասնակցել է 30 հազար հայ:
Միակ դիվիզիան,որ մասնակցեց Բեռլինի գրոհին 89-րդ դիվիզիան էր՝ գեներալ-մայոր Նվեր Սարաֆյանի հրամանատարությամբ:Նրա գլխավորությամբ դիվիզիան հյուսիսային կովկասի Գյուզնի քաղաքից հասել է Բեռլին: Պատերազմին զոհ գնաց ավելի քան 250 հազար հայ:
390-րդ դիվիզիան առաջին է մեկնել ռազմաճակատ, կռվել է Ղրիմ թերակղզում, հրամանատար Սիմոն Զաքյանը զոհվել է :
408-րդ դիվիզիան Սև ծովի ափին գտնվող Նովոռոսիսկ և Տուափսե քաղաքնեի շրջանում:
409-րդ դիվիզիան հյուսիսային կովկասի Մոզդոկ քաղաքից հասել է մինչև Ավստրիա, Հունգարի,Ռումինիա Չեխոսլովակյա:
201-րդ դիվիզիան չի մասնակցել պատերազմին , քանի որ այս դիվիզիան մնաց Հայաստանում Արաքս գետի ափին պաշտպանելու հայ – թուրքական սահմանը:
Հայ գեներալներ և մարշալներ
Պատերազմում մենք ունեցել ենք 64 գեներալներ որոնցից 5-ը դարել են խորհրդային միության մարշալներ:
Գեներալներից հայտնի են եղել Միքայել Բարսեղովը, Իվան Վելգիլովը , Աշոտ Ղազարյանը, Անդրանիկ Ղազարյանը Հայկ և և Սարգիս Մարտիրոսյանները, Ասքանազ Կարապետյանը և ուրիշր:
Հայ զորահրամանատարներից չորսը արժանացան ռազմական ամենաբարձր՝ մարշալի կոչմանը:
Մարշալներ- Հովհաննես Բաղրամյան, Իվան Իսակով, Արմենակ Խամփերյանց ,Համազասպ Բաբաջանյան:
Հովհաննես Բաղրամյան – Խորհրդային միության մարշալ
Արմենակ Խամփրյանց – ավիացիայի մարշալ
Համազասպ Բաբաջանայա - զրահատանկային զորքերի մարշալ
Հվհաննես Իսակով- ԽՍՀՄ նավատորմի ծովակալ
No comments:
Post a Comment